Trong trường hợp suy thoái kinh tế, công ty bảo hiểm có thể điều chỉnh mức hoàn trả không?

Chris Dang Sun Life
1 thg 4
6 phút đọc

Trong bối cảnh kinh tế có nhiều dấu hiệu khó lường, một câu hỏi thường được đặt ra là: Liệu các công ty bảo hiểm có quyền điều chỉnh mức hoàn trả (quyền lợi bảo hiểm) đã cam kết trong hợp đồng khi xảy ra suy thoái kinh tế hay không? Đây là một thắc mắc hoàn toàn chính đáng và tôi sẽ giúp bạn làm rõ vấn đề này trong bài viết hôm nay.

Một nhóm doanh nhân Việt Nam đang thảo luận tại văn phòng

Bản chất pháp lý của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ

Để trả lời câu hỏi trên một cách chính xác, trước hết chúng ta cần hiểu rõ bản chất pháp lý của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ. Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là một thỏa thuận pháp lý giữa bên mua bảo hiểm và công ty bảo hiểm. Trong đó, bên mua bảo hiểm có nghĩa vụ đóng phí bảo hiểm định kỳ, còn công ty bảo hiểm cam kết chi trả một khoản tiền nhất định (quyền lợi bảo hiểm) khi có sự kiện bảo hiểm xảy ra theo đúng các điều khoản đã được quy định trong hợp đồng.

Điều khoản về quyền lợi bảo hiểm được cố định tại thời điểm ký kết

Một trong những yếu tố quan trọng nhất của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ chính là các điều khoản về quyền lợi bảo hiểm. Tại thời điểm ký kết hợp đồng, công ty bảo hiểm và khách hàng đã thống nhất và ghi rõ ràng các quyền lợi này, bao gồm số tiền bảo hiểm, các trường hợp được chi trả, thời điểm chi trả, và các điều kiện loại trừ (nếu có). Những điều khoản này mang tính ràng buộc pháp lý và không thể bị thay đổi một cách đơn phương bởi bất kỳ bên nào, kể cả khi nền kinh tế có biến động.

Theo Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022 của Việt Nam, Điều 17 quy định về nội dung của hợp đồng bảo hiểm, trong đó bao gồm: "Số tiền bảo hiểm hoặc giá trị tài sản được bảo hiểm; phương pháp xác định số tiền bảo hiểm hoặc giá trị tài sản được bảo hiểm." Điều này khẳng định rằng số tiền bảo hiểm (mức hoàn trả) là một yếu tố cốt lõi và được xác định rõ ràng trong hợp đồng. (Nguồn: Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022)

Vai trò của cơ quan quản lý nhà nước

Ngành bảo hiểm là một ngành kinh doanh đặc thù, có ảnh hưởng lớn đến an sinh xã hội và sự ổn định tài chính của người dân. Chính vì vậy, hoạt động của các công ty bảo hiểm chịu sự quản lý và giám sát chặt chẽ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, cụ thể là Bộ Tài chính.

Bộ Tài chính có trách nhiệm ban hành các quy định pháp luật, giám sát việc tuân thủ pháp luật của các công ty bảo hiểm, đảm bảo quyền lợi của người tham gia bảo hiểm. Các công ty bảo hiểm phải đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt về vốn, dự trữ tài chính, khả năng thanh toán để đảm bảo luôn có đủ nguồn lực chi trả các quyền lợi bảo hiểm cho khách hàng, ngay cả trong những giai đoạn kinh tế khó khăn.

Theo Nghị định 46/2023/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Kinh doanh bảo hiểm, các công ty bảo hiểm phải duy trì tỷ lệ khả năng thanh toán không thấp hơn mức tối thiểu theo quy định. Điều này đảm bảo rằng các công ty bảo hiểm luôn có đủ khả năng tài chính để thực hiện các cam kết của mình với khách hàng. (Nguồn: Nghị định 46/2023/NĐ-CP)

Suy thoái kinh tế ảnh hưởng đến công ty bảo hiểm như thế nào?

Mặc dù không thể điều chỉnh mức hoàn trả đã cam kết, suy thoái kinh tế vẫn có thể tác động đến hoạt động của các công ty bảo hiểm theo một số cách nhất định:

Giảm doanh thu phí bảo hiểm: Trong giai đoạn kinh tế khó khăn, người dân có xu hướng thắt chặt chi tiêu, có thể dẫn đến việc giảm số lượng người mua bảo hiểm mới hoặc thậm chí hủy bỏ các hợp đồng bảo hiểm hiện có.
Tăng số lượng yêu cầu bồi thường ở một số nghiệp vụ: Ví dụ, trong lĩnh vực bảo hiểm y tế, tình trạng thất nghiệp và khó khăn kinh tế có thể khiến nhiều người trì hoãn việc khám chữa bệnh, dẫn đến các bệnh trở nặng và tăng chi phí điều trị khi họ có điều kiện tiếp cận dịch vụ y tế.
Ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư: Các công ty bảo hiểm thường đầu tư một phần lớn nguồn vốn nhàn rỗi vào các kênh đầu tư khác nhau như trái phiếu, cổ phiếu, bất động sản. Suy thoái kinh tế có thể làm giảm giá trị của các khoản đầu tư này, ảnh hưởng đến lợi nhuận của công ty.

Vậy các công ty bảo hiểm ứng phó với suy thoái kinh tế như thế nào?

Để đối phó với những thách thức từ suy thoái kinh tế, các công ty bảo hiểm thường có những biện pháp sau:

Quản lý rủi ro chặt chẽ: Các công ty bảo hiểm luôn có các quy trình quản lý rủi ro nghiêm ngặt để đánh giá và kiểm soát các rủi ro tiềm ẩn, bao gồm cả rủi ro kinh tế.
Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Việc đầu tư vào nhiều loại tài sản khác nhau giúp công ty giảm thiểu rủi ro khi một kênh đầu tư gặp khó khăn.
Duy trì dự trữ tài chính đầy đủ: Như đã đề cập ở trên, các quy định pháp luật yêu cầu các công ty bảo hiểm phải duy trì một lượng dự trữ tài chính nhất định để đảm bảo khả năng thanh toán.
Tối ưu hóa chi phí hoạt động: Trong giai đoạn kinh tế khó khăn, các công ty bảo hiểm có thể xem xét cắt giảm các chi phí không cần thiết để duy trì lợi nhuận.
Đổi mới sản phẩm và dịch vụ: Các công ty bảo hiểm có thể nghiên cứu và phát triển các sản phẩm bảo hiểm mới phù hợp hơn với nhu cầu của thị trường trong bối cảnh kinh tế thay đổi.

Trường hợp ngoại lệ nào có thể xảy ra?

Mặc dù về nguyên tắc, công ty bảo hiểm không thể điều chỉnh mức hoàn trả đã cam kết do suy thoái kinh tế, vẫn có một số trường hợp ngoại lệ hiếm hoi có thể xảy ra:

Hợp đồng bảo hiểm có điều khoản đặc biệt: Trong một số ít trường hợp, hợp đồng bảo hiểm có thể có các điều khoản đặc biệt liên quan đến các sự kiện kinh tế vĩ mô. Tuy nhiên, những điều khoản này thường rất cụ thể và phải được cả hai bên đồng ý khi ký kết hợp đồng.
Công ty bảo hiểm phá sản: Trong trường hợp cực kỳ hy hữu, một công ty bảo hiểm có thể rơi vào tình trạng phá sản do những biến động kinh tế quá lớn và không thể quản lý được. Tuy nhiên, ngay cả trong trường hợp này, thường sẽ có các cơ chế bảo vệ người tham gia bảo hiểm, ví dụ như Quỹ Bảo vệ người được bảo hiểm (nếu có) hoặc sự can thiệp của cơ quan quản lý nhà nước để đảm bảo quyền lợi của khách hàng.

Lời khuyên từ Chris Dang

Với kinh nghiệm của mình, tôi muốn nhấn mạnh rằng hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là một cam kết dài hạn và mang tính bảo đảm cao. Bạn hoàn toàn có thể yên tâm rằng, trong hầu hết các trường hợp, các công ty bảo hiểm sẽ thực hiện đúng những gì đã cam kết trong hợp đồng, bất kể tình hình kinh tế có biến động như thế nào.

Tuy nhiên, điều quan trọng là bạn cần lựa chọn một công ty bảo hiểm uy tín, có tiềm lực tài chính vững mạnh và tuân thủ nghiêm túc các quy định của pháp luật. Sun Life tự hào là một trong những công ty bảo hiểm hàng đầu trên thị trường, với lịch sử hoạt động lâu đời, tiềm lực tài chính mạnh mẽ và cam kết bảo vệ quyền lợi của khách hàng lên hàng đầu.

Bạn vẫn còn thắc mắc? Hãy liên hệ với tôi ngay!

Hy vọng bài viết này đã giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về việc liệu công ty bảo hiểm có thể điều chỉnh mức hoàn trả trong trường hợp suy thoái kinh tế hay không. Nếu bạn vẫn còn bất kỳ câu hỏi nào khác hoặc muốn được tư vấn miễn phí về các giải pháp bảo hiểm nhân thọ phù hợp với nhu cầu của mình, đừng ngần ngại liên hệ với tôi qua: